In de architectuur schermt Dubai met zijn duizend meter hoge toren, Koolhaas met “Big Motherfuckers” en de Foster’s, Jean Nouvel’s blijken het kleine niet meer te eren. Wat klein is wordt over het hoofd gezien. Het krijgt de stempel “niet interessant”, “niet interessant genoeg”, of “hier verdien ik mijn boterham niet mee”. Ontwerpbureau’s zijn reuzen geworden die je met wat kruimels niet meer kan voeden. Als klap op de vuurpijl zijn er de studerende of beginnende Architecten die met de stroom mee renderingen maken van gebouwen die ze nooit en zeker niet binnenkort kunnen realiseren. Het mag duidelijk zijn: in deze poel wil men zich als beginnend ontwerper, jong architect niet mengen. Als een big liggen woelen om alleen leuk te worden bevonden omdat je met wat visualisaties schattig kan knorren. Bedank hiervoor en ga voor de architectuur van de eerste 30 vierkante meter.
Belgisch model
Hoe je het ook went of keert, architectuur heeft een ondergrens. Dat is architectuur! Het overige niet.
Met een vereenvoudigde bouwaanvraag, of naar Belgisch model, vergunningsvrije zone wordt deze grens - dertig vierkante meter, een kroonlijsthoogte van drie tot een nokhoogte van vier en een halve meter - een fysiek omschreven lijn. Boven deze grens is het project architectuur waardig, daar onder is de architect van zijn taken ontslagen en is alles vogelvrij verklaard met noemers als: aanbouw, veranda, carport, berging, balkon, bijkeuken, garage, groenkas, zwembad, dierenhok en terras. Verant-woordelijkheid verdwijnt waardoor binnen de grenzen van dit vergunningsvrije gebied de bouwheer op goed vertrouwen in het ijle wordt gelaten. Gevolg is dat de bouwheer met al deze ruimte geen blijf weet, om zich heen gaat kijken om vervolgens de aanbouw, berging of tuin van de buren te imiteren.
We kunnen dus zeker stellen dat door regelgeving en desinteresse van de architectuur een vacuüm ontstond.
Een leemte waarbinnen economische snelle modellen zoals bouwmarktblokhutten, sauna’s, veranda’s en bankirai schuttingen grote sier zijn gaan maken.
Met andere woorden, waar door de vereenvoudiging van procedures plots alles kon, gebeurt er niets. Het verhoopte niets van de beleidsmaker. Want dat het vereenvoudigen een zee aan mogelijkheden zou opleveren was louter een alibi dat de ware toedracht moest maskeren. Namelijk het reduceren van het aantal aanvragen om zich zo op de essentie binnen
Belgisch model
Hoe je het ook went of keert, architectuur heeft een ondergrens. Dat is architectuur! Het overige niet.
Met een vereenvoudigde bouwaanvraag, of naar Belgisch model, vergunningsvrije zone wordt deze grens - dertig vierkante meter, een kroonlijsthoogte van drie tot een nokhoogte van vier en een halve meter - een fysiek omschreven lijn. Boven deze grens is het project architectuur waardig, daar onder is de architect van zijn taken ontslagen en is alles vogelvrij verklaard met noemers als: aanbouw, veranda, carport, berging, balkon, bijkeuken, garage, groenkas, zwembad, dierenhok en terras. Verant-woordelijkheid verdwijnt waardoor binnen de grenzen van dit vergunningsvrije gebied de bouwheer op goed vertrouwen in het ijle wordt gelaten. Gevolg is dat de bouwheer met al deze ruimte geen blijf weet, om zich heen gaat kijken om vervolgens de aanbouw, berging of tuin van de buren te imiteren.
We kunnen dus zeker stellen dat door regelgeving en desinteresse van de architectuur een vacuüm ontstond.
Een leemte waarbinnen economische snelle modellen zoals bouwmarktblokhutten, sauna’s, veranda’s en bankirai schuttingen grote sier zijn gaan maken.
Met andere woorden, waar door de vereenvoudiging van procedures plots alles kon, gebeurt er niets. Het verhoopte niets van de beleidsmaker. Want dat het vereenvoudigen een zee aan mogelijkheden zou opleveren was louter een alibi dat de ware toedracht moest maskeren. Namelijk het reduceren van het aantal aanvragen om zich zo op de essentie binnen
Voorop vooraanstaande architecten, in hun zog jonge en studerende architecten en achterin Klein duimpje zorgzaam strooiend met kruimels.
Bewerkte illustratie van Gustave Doré.
Bewerkte illustratie van Gustave Doré.
architectuur en stedenbouw te concentreren: het hoofdgebouw, de straat, de gevel. Noem dit maar concentreren op de voordeur met de achterdeur wagenwijd open, waar langs de bouwmarktblokhutten in veelvoud binnen komen.
Commercieel model
Behalve het ontstaan van een vacuüm kunnen we omgekeerd wel schrijven dat die leegte een substituut heeft gekregen waar lering uit valt te halen. Zo verwerden de kruimels van de architectuur producten en bij gevolg onderdeel van commerciële denkpatronen. Series werden uitgedacht en tegen een realistische prijs op de markt geplaatst. Hierbij werd de kwantiteit van vraag en aanbod één op één afgestemd. Het ging niet meer over die ene vraag waar steeds een architecturale oplossing bij werd bedacht, maar over het vinden van een antwoord op een groter aantal vragen. Prijs en maakbaarheid waren hierbij het grootste belang. Met andere woorden, de kruimels van de architectuur die door architecten van tafel werden geveegd zijn maar al te gretig door producenten opgepikt.
Jammerlijke consequentie van dit economische en pragmatische denken
Commercieel model
Behalve het ontstaan van een vacuüm kunnen we omgekeerd wel schrijven dat die leegte een substituut heeft gekregen waar lering uit valt te halen. Zo verwerden de kruimels van de architectuur producten en bij gevolg onderdeel van commerciële denkpatronen. Series werden uitgedacht en tegen een realistische prijs op de markt geplaatst. Hierbij werd de kwantiteit van vraag en aanbod één op één afgestemd. Het ging niet meer over die ene vraag waar steeds een architecturale oplossing bij werd bedacht, maar over het vinden van een antwoord op een groter aantal vragen. Prijs en maakbaarheid waren hierbij het grootste belang. Met andere woorden, de kruimels van de architectuur die door architecten van tafel werden geveegd zijn maar al te gretig door producenten opgepikt.
Jammerlijke consequentie van dit economische en pragmatische denken
is het gebrek aan een uitgesproken verschijningsvorm. De zelf te schilderen blokhut, die paar palen en een golfplaat die een carport moet voorstellen of de plomb aangebouwde aluminium veranda; Decennia-lang pachten ze het uithangbord van expansie en welstand te zijn!
Het tegendeel - dat ze garant staan voor een wereld gehuld in smaakloze anonimiteit - zou dichter bij de waarheid zijn. En ondanks dat de maakbaarheid met de instrumenten van nu zoals de computer en cnc-apparatuur een enorme sprong voorwaarts heeft gemaakt, zijn deze producten niet geëvolueerd, noch esthetisch gegroeid. Stilstand! Laat dit ook de reden zijn: het onveranderd uiterlijk, dat ze met zoveel zijn. Een wereld die - op de massa van het anonieme na - alle esthetische en beeldende kwaliteiten ontbeert! Desalniettemin zijn deze bouwsels, producten nog steeds het enige antwoord op alle vragen. Waarom worden nieuwe mogelijkheden niet aangeboord? Is het wachten op de financiële afschrijving van een product ver voorbij zijn houdbaarheidsdatum? Of op een generatie anders denkende architecten?
Het is tijd om de sluier te lichten en de ware verrommeling van het
Het tegendeel - dat ze garant staan voor een wereld gehuld in smaakloze anonimiteit - zou dichter bij de waarheid zijn. En ondanks dat de maakbaarheid met de instrumenten van nu zoals de computer en cnc-apparatuur een enorme sprong voorwaarts heeft gemaakt, zijn deze producten niet geëvolueerd, noch esthetisch gegroeid. Stilstand! Laat dit ook de reden zijn: het onveranderd uiterlijk, dat ze met zoveel zijn. Een wereld die - op de massa van het anonieme na - alle esthetische en beeldende kwaliteiten ontbeert! Desalniettemin zijn deze bouwsels, producten nog steeds het enige antwoord op alle vragen. Waarom worden nieuwe mogelijkheden niet aangeboord? Is het wachten op de financiële afschrijving van een product ver voorbij zijn houdbaarheidsdatum? Of op een generatie anders denkende architecten?
Het is tijd om de sluier te lichten en de ware verrommeling van het